Loading ...Przemieszczenie defektów sieci krystalicznej — dyslokacji, jest oczywiście możliwe tylko przez określony ruch atomów, położonych bezpośrednio w strefie defektu. Rozpatrzymy naprzód przypadek tak zwanego „dyfuzyjnego” ruchu dyslokacji. Jedną z postaci ruchu cieplnego w sieci krystalicznej jest przemieszczenie atomów międzywęzłowych i wakansów. Jeżeli w wyniku takiego przemieszczenia będą przyłączać się do krawędzi ekstra płaszczyzny (patrz rys. 24) nowe atomy spośród atomów wcześniej przesuniętych w położenia międzywęzłowe lub spośród najbliższych sąsiadów, to wtedy ekstra płaszczyzna będzie się wydłużać (na całej długości albo na poszczególnych odcinkach). Możliwy jest obraz odwrotny. Atomy z krawędzi ekstra-płaszczyzny przejdą w położenia międzywęzłowe (i utworzą atomy międzywęzłowe). Do krawędzi mogą wędrować także wakansy. W tym przypadku ekstra płaszczyzna ulegnie skróceniu. Podczas takiego skracania lub wydłużania się ekstra płaszczyzny, dyslokacja krawędziowa przechodzi — albo mówiąc inaczej — „przepełza” z jednej na drugą płaszczyznę poślizgu (niżej albo wyżej położoną). Ponieważ ten rodzaj ruchu jest spowodowany cieplnym (dyfuzyjnym) przemieszczeniem atomów w sieci, dlatego podobny ruch dyslokacji nazwano dyfuzyjnym.
Cechami charakterystycznymi ruchu dyfuzyjnego są: powolność (odpowiednio do szybkości samodyfuzji), kierunek prostopadły do płaszczyzny poślizgu (jeżeli ekstra płaszczyzna jest prostopadła do tej ostatniej) oraz fakt, że nie jest on wywołany działaniem naprężeń stycznych. Taki ruch obserwuje się tylko w dyslokacjach krawędziowych; dyslokacje śrubowe nie mogą się przemieszczać w ten sposób.