Loading ...Lekkie przezroczyste banieczki mydlane, mieniące się wszystkimi barwami tęczy, jakby pływają — unoszone najmniejszym powiewem powietrza. Trudno przypuszczać, że banieczki mydlane są nie tylko dziecinną zabawą, lecz służąc do całkiem poważnych celów pomagają ujawniać niektóre tajniki budowy metali. W latach 1947—1949 uczeni W. L. Bragg, J. F. Nye i W. M. Lomer wykonali oryginalny model z banieczek mydlanych dla zbadania kształtu dyslokacji i ich roli podczas odkształcenia. Była to pojedyncza warstwa przylegających do siebie banieczek mydlanych o jednakowych wymiarach, pływająca na powierzchni cieczy. Ułożenie tych banieczek uzyskano takie jak układ atomów w gęsto upakowanych płaszczyznach sieci krystalicznej metalu (rys. 23). W modelu tym analogicznie do sił atomowych działają również siły przyciągania i siły odpychania.
Przyciąganie między banieczkami mydlanymi powodują siły napięcia powierzchniowego, a odpychanie przy bezpośrednim styku banieczek siły wywołane nadmiernym wewnętrznym ciśnieniem (z pewnością wielu z nas obserwowało, jak wygięta ścianka banieczki mydlanej przywracała sprężyście swój kształt w wyniku siły wewnętrznego ciśnienia). Wielkość sił oddziaływania określa się wymiarami banieczek: większe banieczki są „miękkie* a mniejsze „sztywne”. Obliczono, że siła oddziaływania między banieczkami o średnicy około 1,1 mm odpowiada sile oddziaływania między jonami miedzi.